Japanse krijgskunst en seksueel misbruik

Wat hebben een Japanse krijgskunst en seksueel misbruik met elkaar te maken?

Op het eerste gezicht zou je denken dat Japanse krijgskunst en seksueel misbruik helemaal niks met elkaar van doen hebben. Toch is ‘zoveel’ het antwoord op deze vraag. Er zijn een heleboel raakvlakken. Je kunt namelijk technieken uit een krijgskunst (niet te verwarren met een vechtsport) inzetten om te helen van seksueel misbruik.

Vergroot de weerbaarheid

Hoe kun je de Japanse krijgskunst inzetten om de weerbaarheid te vergroten? Door het doen van een groot aantal oefeningen uit een Japanse krijgskunst, is die persoon in staat om zichzelf te verdedigen. Het zelfvertrouwen neemt toe. Je leert door het toepassen van eenvoudige technieken, hoe je in actie kunt komen in plaats van in de staat van ‘bevriezing’ te komen. Door deze technieken te oefenen worden ze automatisch en nemen ze de plaats in van de automatische bevriezing die zoveel overlevers van seksueel misbruik kennen.

Bevriezen is een natuurlijke reactie (maar niet handig)

Bevriezen is een natuurlijke reactie, die we ook kennen uit de dierenwereld. Een dier dat zich bedreigd voelt heeft drie mogelijke reacties: vechten, vluchten of bevriezen. Afhankelijk van de aard van het beestje is de natuurlijke reactie diegene die het meeste kans op overleving biedt. Bevriezen heeft indertijd, tijdens het misbruik, zijn functie gehad, maar het is tegelijk belangrijk om te leren dat er in het heden ook andere keuzes zijn. Tenslotte is het slachtoffer inmiddels ouder geworden en heeft meer handelingsalternatieven.

Het verleden kun je niet veranderen

Dat klinkt allemaal heel mooi in theorie, maar hoe werkt dat in de praktijk? Het beoefenen van een krijgskunst zal in de praktijk aan het verleden van een overlever van seksueel misbruik niets (kunnen) veranderen. Wel kan het bijdragen aan een bijstelling van het beeld dat iemand van de toekomst heeft. Beoefenaars hoeven niet meer bang te zijn, krijgen vertrouwen in zichzelf en in hun lichaam en zullen steeds meer in staat zijn om op een normale manier in contact te gaan.

De cirkel doorbreken

Waar het om gaat is dat je de vicieuze cirkel doorbreekt. Doordat het ‘schrik-bevriezings’ reflex op zo’n jonge leeftijd geactiveerd en geautomatiseerd is, zit het bevriezen letterlijk in iemands lichaam. Door in beweging te komen wordt de bevriezing doorbroken. In plaats van reflexmatig te reageren op elke bedreiging krijgt het slachtoffer meer mogelijkheden om zelf te kiezen hoe hij of zij wil handelen. Beweging is de sleutel en door eerst met het lichaam te bewegen, zal de geest ook in beweging komen.

De automatismen op het spoor komen

De verschillende oefeningen leggen precies bloot waar iemand een blokkade heeft en stagneert. Juist door aan die punten te werken op het fysieke vlak, zullen beoefenaars ook mooie stappen in het (sociale) leven kunnen maken. Op die manier werkt de training door en is zo ondersteunend aan het helingsproces van de klant.

Wie ben ik / Wie zijn wij ?

WEZZ

Ik ben Machiel van der Meer en bestudeer en train al bijna 20 jaar een Japanse krijgskunst en heb daarvóór nog diverse vechtsporten beoefend. Mijn vrouw, Melissa, is zoals zovelen een overlever van seksueel misbruik. Samen kennen wij als geen ander de praktijk omtrent seksueel misbruik; zij als overlever, ik als partner van. Melissa is bijna afgestudeerd dans- en bewegingstherapeute. Samen hebben wij de WEZZ Training ontwikkeld, om zoveel mogelijk mensen te helpen helen van seksueel misbruik. WEZZ staat voor Weerbaarheid, Eigenwaarde, Zelfvertrouwen en Zelfverdediging.

De meerwaarde van danstherapie en kunst

EX-press: een project dat Danstherapie en kunst met elkaar verbindt

EX-press is een initiatief van Michelle Kurzenacker, choreografe en danstherapeute. Met haar bedrijf MovedBy… verbindt ze therapeutische processen en kunst met elkaar.

Foto van project EX-press 2017 contact: Michelle Kurzenaker, www.movedby.net

Seksueel misbruik en huiselijk geweld

Ex-press gaat om twee vrouwen met vroegkinderlijk trauma door seksueel misbruik en huiselijk geweld. Door onder andere Lichaamsgerichte therapie en Danstherapie hebben ze hun verleden verwerkt en een plaats kunnen geven. In de uitvoering “Soulskin” wordt het transitieproces van slachtoffer naar overlever naar onafhankelijke krachtige vrouw gepresenteerd.

Ervaringsdeskundige en hulpverlener

Ik ben Mariël Groenen. Ik doe mee aan dit project. Niet alleen als ervaringsdeskundige is dit een bijzondere ervaring, ook als hulpverlener ben ik geïnteresseerd in verschillende werkvormen om cliënten te begeleiden. Vanuit mijn positie als hulpverlener beschrijf ik in dit blog mijn ervaringen en de waarde van de Vaktherapie Dans voor het verwerken van seksueel misbruik.

Het lichaam spreekt

Danstherapie laat het lichaam spreken. Woorden zijn niet nodig, zijn storend zelfs. Ik ben verbaal sterk, kan goed analyseren en rationaliseren. Het is een vorm van controle en is tot nu toe mijn sterkste overlevingsmechanisme geweest. Zonder woorden voel ik me onzeker. Dit project zal een uitdaging blijken.

Het lichaam spreekt haar eigen waarheid

Tijdens de repetities doen we oefeningen die ons uitdagen om de beweging van ons lichaam te volgen. Hier helpen woorden niet. Ik beweeg voorzichtig, klein. Mijn lichaam spreekt haar eigen waarheid: het voelt zich nog beperkt, durft nauwelijks ruimte in te nemen. Na ruim vier maanden durf ik ineens meer ruimte in te nemen en ik dans door de dansstudio met grote bewegingen; een doorbraak.

Dialoog met het lichaam

We krijgen ook oefeningen waarbij we beweging op elkaar afstemmen, een dialoog aangaan via ons lichaam. Dit vind ik heel spannend, zeker in het begin. Ik durf niet goed en weet ook niet goed wat te doen. Hoe “praat” ik met mijn lichaam?

Grenzen voelen en aangeven

Als we elkaar later ook fysiek aanraken, worden grenzen belangrijker. Waar ligt mijn grens? Wil ik wel aangeraakt worden? Hoe voelt het om aangeraakt te worden? Deze grenzen voelen, heeft steeds aandacht. We leren onze huid, de buitenste laag van ons lichaam voelen. Dat is onze fysieke grens. De oefeningen helpen me om beter mijn grenzen te voelen en aan te geven.

Verbinding met jezelf en met de wereld om je heen

Er is veel aandacht voor de afwisseling van naar binnen en naar buiten gericht zijn. In het begin ben ik het liefst naar binnen gericht. Het is mijn manier om me af te schermen van alles en iedereen om me heen. Als ik me naar buiten richt, verlies ik direct contact met mezelf. Gaande het proces leer ik om bij mezelf te blijven en tegelijkertijd in verbinding te zijn met anderen. Daarin voel en zie ik een grote ontwikkeling bij mezelf.

Fysieke benadering na seksueel misbruik is essentieel

In mijn beleving is een fysieke benadering een essentieel onderdeel in het helingsproces na seksueel misbruik. Ik heb me in eerste instantie lange tijd gefocust op mentale, emotionele en spirituele heling. Dit was echter niet voldoende.

Het wetende lichaam

Het lichaam slaat herinneringen en pijn op. Dit kan door een lichaamsgerichte benadering naar buiten komen. Lichaamsgerichte therapie is voor het in het lichaam opgeslagen trauma een belangrijke oplossing.

Positieve ervaringen met Vaktherapie Dans

Ik heb door dit project positieve ervaringen met de Vaktherapie Dans en de bijdrage die het kan leveren aan heling na seksueel misbruik. EX-press is een heel specifiek project waarin het therapeutische aspect van Danstherapie deels aan de orde is geweest. Voor mij heeft het geholpen bij de volgende klachten:

  • Het gevoel hebben dat ik niet in mijn lichaam aanwezig ben.
  • Mezelf klein maken, klein houden.
  • Moeite met grenzen stellen en aangeven aan anderen.
  • Mezelf verliezen in contact met anderen.
  • Moeite met andere mensen vertrouwen en met veilig voelen bij anderen.

 

 

Krachtige overlevers vragen krachtige behandelaren

Krachtige overlevers vragen krachtige behandelaren

Er is veel over seksueel misbruik te vinden, maar weinig over herstel of helen. Elke ervaring is anders, ieder mens is anders en ieder slachtoffer heeft zo ook zijn/haar eigen unieke, krachtige manier om met de opgedrongen ervaring om te gaan. Herstellen van seksueel misbruik is een complex proces met veel verschillende lagen. Het is belangrijk om daarbij een beeld te hebben van wat herstel of helen is.

Onderzoeksvraag: ‘Wat is herstel of helen van seksueel misbruik?’

Toen ik mijn onderzoek: ‘Intiem. Een kwalitatief inventariserend onderzoek naar de inzet van dramatherapie bij vrouwen die seksueel misbruikt zijn.’ deed in 2014, was een van de vragen: ‘Wat is herstel of helen van seksueel misbruik?’. Hierop kwamen verschillende antwoorden en de nuances zijn zo belangrijk. In dit artikel zal ik enkele overeenkomsten noemen, een citaat van een ervaringsdeskundige, aangevuld met de ervaring die ik de afgelopen jaren heb opgedaan. Daarbij spreek ik liever over herstel als helen, in het kader van dat het een gebroken heelheid is.

Een bevroren hart en lichaam

In Bohlmeijer en Hulsbergen (2009) spreekt Bommerez over de ‘flow’, een totale betrokkenheid in het leven. Helen betekent onder andere dat je van een bevroren hart en een verloren vertrouwen in de goedheid van het leven, door het verlies van onschuld en de pijn in de ogen te zien, uiteindelijk komt tot het uiten en scheppend te handelen vanuit je individualiteit.

De antwoorden uit het onderzoek

In het onderzoek is de vraag gesteld aan 9 respondenten, hierbij heb ik vier overeenkomsten in hun antwoord op ‘Wat is helen of herstel van seksueel misbruik?’ gevonden:

  1. Dat iemand geen herbelevingen meer heeft, waarbij je de realiteit kwijt raakt.
  2. Het een leven is niet vanuit overlevingsstrategieën, maar dat de ervaring op een bepaalde wijze in je leven geïntegreerd is.
  3. De acceptatie dat het deel van je is en je ontdekt steeds weer hoe het je beïnvloed heeft.
  4. Triggers en littekens blijven er, helen is het hiermee om leren gaan.

Zelf zou ik aan deze nog toe willen voegen:

“Dat wat er ook gebeurt in de instabiliteit van het leven, je steeds meer en sneller contact kan maken met je eigen midden, om van daaruit te kunnen handelen. Het vraagt een bewustzijn in je handelen en ontdekken wat hoort bij het misbruik en wat is van jezelf.”

 

Ervaringsdeskundige aan het woord

Een citaat uit het onderzoek (2014) van Ivonne Meeuwsen: “Helen begint als je stopt met bang zijn voor wat er in je woont en dat is een besluit. Als je bang bent voor alles wat boven komt, dan is de enige manier om aan die angst te ontsnappen de herinneringen aankijken. Helen is het contact hebben met wie je bent. (…… vervolg) Helen is des te meer ervaren wat je triggers zijn, maar weten dat het (de gekoppelde herinnering) niet nu is.”

Het aangaan vraagt moed en kracht

Een mildheid wil ik bij bovenstaand citaat plaatsen, omtrent hoe lastig de keuze voor mensen kan zijn om dit aan te gaan en het zo moedig is wie die stap zetten en het aan blijven gaan. Het getuigt van een kracht om naar de angst te willen kijken. Je moet een idee hebben dat er meer mogelijk is dan wat je leven op dat moment is. Het is een zwaar traject en het is lastig om niet ontmoedigd te raken van hoe diep het doorwerkt. In de trauma-mindset van een cliënt is er vaak geen helder beeld van hoe het kan worden, maar wel de angst voor de eigen belevingswereld, gestoeld op eerdere ervaringen. Dat vraagt dat we als omstanders kunnen laten weten dat er een ‘andere wereld’ is. Pas als de cliënt daarin kan geloven kun je als behandelaren vertrouwen bouwen.

Krachtige overlevers vragen krachtige behandelaren

Overlevers zijn krachtig. Vaak hebben zij creatieve manieren gevonden om met de situatie om te gaan, waar dissociatie een welbekende vorm van is. Ik hoor vaak een neiging om te kijken naar de krachten, een heel belangrijk deel, maar vaker dit ook in een perspectief wordt geplaats van: “Je bent ook zo ….. (krachtig) ….. geworden juist door wat je hebt meegemaakt.” Het is waken voor het suggereren dat er iets positiefs uit te halen is. Als we zo naar krachten kijken, dan is het des te meer belangrijk om in oog te houden voor de basis van waaruit iemand iets doet. Naar mijn mening worden krachten vaker gebruikt in een onopgemerkte vorm van bagatelliseren.

De schade niet bagatelliseren

Bagatelliseren van hoe schadelijk de ervaring is geweest, is vaak ook een gevolg van onvoldoende kennis over hoeveel schade het werkelijk veroorzaakt. Dat maakt dat er een snelle neiging kan zijn om naar de keerzijde te gaan, welke kracht er mogelijk nu zichtbaar is, ondanks dat of door wat iemand heeft meegemaakt. Maar het kan ook een vorm zijn: waar we eigenlijk niet kunnen dealen met de hele diepe pijn die er is geweest. Het is moeilijk om als mens hier echt in volledigheid bij stil te staan, als cliënt maar ook als behandelaar en soms een neiging van therapeuten om om het trauma heen te werken.

Therapie is nodig, omdat je dan naar de diepste pijn kan

Voor een cliënt is therapie daarom naar mij mening ook zo belangrijk, want als je naar die laag van je pijn gaat is het heel moeilijk om daar zelf uit te komen. Voor een therapeut is het dan ook heel belangrijk om te waken voor secundaire traumatisering, om goed voor jezelf te zorgen. Dit vraagt een goede borging van supervisie, intervisie, leertherapie, ontspannende activiteiten naast werk en ook hiermee rekening te houden in je privé leven.

Teruggaan naar het moment van impact

Het brengt je als cliënt oog in oog met je slachtofferschap, met dat waar je geen regie had en wederom gevoelsmatig zul je ervaren dat je geen regie hebt. Je hebt vertrouwen in de therapeut nodig om dat deel van jezelf te laten zien en om daar bij te kunnen zijn. Op dat moment heb je een therapeut nodig die weet wat hij/zij doet, die kan verdragen erbij te blijven, hoe gruwelijk ook. Een therapeut die vanuit dat moment het contact aan gaat, het eenzame patroon doorbreekt en openingen te vindt naar het heden, waar de cliënt wel regie kan nemen en wel mogelijkheden heeft om voor zichzelf op te komen.

De diepte in jezelf omarmen

Als we in die diepte durven gaan met cliënten, dan kunnen we echt in kern van de problematiek werken, de machteloosheid waarin we als mens willen opgeven. Ik ben van mening om die diepte met mensen aan te gaan, het belangrijk is dat je zelf als therapeut de diepte kan omarmen in jezelf, om er werkelijk bij te kunnen blijven.

Kwetsbaarheid

Te weten van de verborgen lagen, de kwetsbaarheid zo recht in de ogen aan te kijken én weten dat het anders kán als de innerlijk vastgezette gevormde ervaring. In die kern kunnen we mensen een nieuwe ervaring op laten doen en in die kern kan er een verandering van het wereldbeeld tot stand komen. Een existentiële zoektocht voor zowel de cliënt als de therapeut, om met jezelf aan te gaan.

Belief en Beleef een stap verder als persoon en professional!

Rineke van der Baan

 

Vormende ervaringen en overlevingsstrategieën voorbij!

Ik ben Rineke van der Baan en vanuit hart voor mijn werk vind ik het bijzonder om kennis te mogen delen. Voor deze website zal ik zo blogs schrijven over specifieke thema’s omtrent seksueel misbruik en herstel. Ik hoop je te mogen inspireren om voor een leven te gaan in (innerlijke) vrijheid!

Een persoonlijk verhaal

‘De beste weg, is er doorheen’, dat zei mijn moeder altijd. Woorden die mij zullen bijblijven. Misschien is het bijna een levensweg geworden, voor mezelf maar ook als therapeut anderen te helpen door hun ervaringen heen te werken. Met mijn eigen achtergrond met seksueel en huiselijk geweld, rouw en verlies is dit een hele zoektocht geweest. Vaker vroeg ik mij af: ‘hoeveel kan een mens dragen?’ En ik weet dat het niet alleen mijn vraag is, maar die betrekking heeft op zoveel levens.

Vormende ervaringen in het leven

Ik denk dat we allemaal die cruciale momenten in het leven tegen komen. Momenten waarop onze wereld op zijn kop staat, je stil zet, je na laat denken, veel dingen die dan even niet meer zo belangrijk zijn, bepaalde ervaringen die alles in een ander perspectief zetten.

Durven we hierover open te zijn? Wat doe je ermee? Hoe ga jij met jezelf om?

Strategieën

In mijn leven heb ook ik eerst veel strategieën ingezet om maar niet de pijn te hoeven voelen. Niet per sé bewust… en ook een hele normale reactie, want wie staat er nu wel graag stil bij die ervaringen die je eigenlijk nooit had willen meemaken? Bij die ervaringen die angst, verdriet, boosheid en onmacht met zich mee kunnen brengen? Niemand, denk ik.

Eenzaamheid en verlangen

Toch zijn het vaak de strategieën waar we op termijn last van krijgen, die soms nog meer schade teweeg brengen en welke ons eenzaam kunnen maken. Het is een manier om te ‘overleven’ en om bijvoorbeeld niet meer gekwetst te worden. Maar door ons te willen beschermen voor pijn, kunnen we ook niet ten volle van de mooie dingen in het leven genieten.

Seksueel misbruik

Zeker met seksueel misbruik is de eenzaamheid doorbreken van belang. Het is zo belangrijk om te kijken naar welke strategieën je inzet en te waken voor de herhaling van elementen van het misbruik. Soms is de herhaling heel letterlijk zichtbaar, maar veel vaker zit het geraffineerd in hele kleine dingen, woorden en handelingen. Het is soms zo’n puzzel en vraagt alertheid: wat is van jezelf en wat van een ander, wat is overlevingsgedrag of een strategie? Om zo uiteindelijk te ontdekken: wat is puur en wat is echt!

Ervaringen recht doen

Ik denk dus dat het een kunst is om recht te doen aan wat er in je leeft en hoe ervaringen je gevormd hebben. Om zo terug te komen bij het leven vanuit je kern, te ontdekken wie je daarin als uniek persoon bent. Wie jij bent in een verbinding van je hoofd, hart en lichaam. Dat je er mag zijn, bedoeld bent om in liefde te leven. Om dat te kunnen voelen kan een weg zijn, we zijn kwetsbaar als mens en kunnen het daarin (soms) niet alleen. Durf hulp te vragen en Belief en Beleef een stap verder!

Website: www.beliefenbeleef.nl en www.seksueelmisbruikenherstel.nl

Wie gelooft je wanneer je door een vrouw wordt misbruikt?

Wie gelooft je wanneer je door een vrouw wordt misbruikt?

Uit de spreekkamer van Lucia Rademaker, WaterlandPraktijk Purmerend.

Lang geleden vertelde mijn cliënt Arend een jeugdherinnering aan het contact met zijn moeder:

‘Hoewel ik altijd erg mijn best deed om mijn kille moeder te behagen en te gehoorzamen, was er altijd wel een reden waarom zij meende mijn lijf hardvochtig te moeten afranselen. Zij was het ook die mij vastbond in mijn ledikant, omdat ik het niet kon laten met mijn hoofd te bonken. Daar werd ze héél geïrriteerd van. Maar samen met haar in het warme badwater kon mijn huid haar strelingen verwachten. Lieve woordjes, zachte kusjes, zachte handen, zachte zeep over mijn hele lichaam. Wanneer zij mij over haar borsten en onderlichaam liet glijden noemde zij mij ‘haar lieve badspons-mannetje’. Ze kuste mij ook veelvuldig op mijn piemeltje en zoog eraan. Als het klaar was droogde ze me af en kreeg ik een koetjesreepje. Ik voelde mij daarna dan altijd heel warm.’

 

Gevolgen op latere leeftijd

Toen we mogelijke gevolgen hiervan op het gebied van seksualiteit en relatievorming besproken, bleek dat zijn vrouw hem tijdens de seks regelmatig tegen zijn wil aan zijn penis door de kamer trok. Ze bagatelliseerde zijn pijn en lachte zijn bezwaren weg. Toen hij erover vertelde lachte Arend ook, alsof het een pikant seksueel wapenfeit was, maar keek er tegelijkertijd heel ongemakkelijk bij.

Zowel de ervaring met zijn moeder als met zijn vrouw herkende hij niet als seksueel misbruik. Hij bagatelliseerde het. Door vroegere hulpverleners was hem nooit naar zijn emoties daarover gevraagd. Ook niet naar de mogelijke gevolgen ervan voor zijn seksuele beleving en relatievorming.

Daders, slachtoffers én behandelaars bagatelliseren

Later in de behandeling was een ontmoeting met zijn moeder mogelijk. Haar reactie was in eerste instantie ontkennend, vervolgens bagatelliseerde ze het ook. Ze zei dat het onschuldig en best wel liefdevol was geweest. Op mijn vraag of haar zoon er nadelige effecten van zou kunnen hebben overgehouden reageerde ze met verbazing.

Als je dit leest, dan vraag je je wellicht af of er factoren zijn die maken dat zowel daders, slachtoffers als behandelaars het seksueel misbruik door vrouwen bagatelliseren. En die zijn er. Welke factoren dit zijn kun je lezen in mijn onderzoeki. Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat hulpverleners niet weten dat niet jongens maar volwassen mannen het vaakst door vrouwen worden misbruikt.

Taboe in het kwadraat

Door dit taboe wat op seksueel misbruik door vrouwelijke daders rust schiet de hulpverlening en behandeling aan zowel de slachtoffers als daders ernstig tekort. De beschikbare kennis over dit onderwerp wordt niet benut, genegeerd of zelfs vervormd.

Ontkennen en bagatelliseren is beschadigend

Slachtoffers lopen niet alleen een trauma op, maar als je als volwassen man het seksuele slachtoffer van een vrouw (het zg zwakkere geslacht) bent, brengt dit extra schaamte, vernedering en aantasting van de mannelijkheid met zich mee. Verder leidt ontkenning van de ervaringen van het slachtoffer (of dat nou door anderen of door jezelf ontkend wordt) in de meeste gevallen ook nog eens tot secundaire victimisatie, ook bij onthulling op latere leeftijd.

En wie gelooft je, wanneer niet je vader maar je moeder je seksueel misbruikt?

Op Helen van seksueel misbruik schreef Jessica hierover als lotgenoot een gastblog.

De betrokken partner

De betrokken partner

Wanneer een overlever van seksueel misbruik in therapie komt, is het goed om de partnercheck te doen. Heeft die persoon een partner? Heeft hij of zij een wens met betrekking tot die partner én gaat het wel goed in hun relatie? Wanneer er sprake is van een positief betrokken partner, is het dan verstandig om ook met de partner te spreken?

Praten met de betrokken partner

De overlever is in dit geval de primaire klant en zijn of haar wensen richting de partner zijn natuurlijk richtinggevend. Toch is er wat voor te zeggen om aan te dringen op een ontmoeting met de partner. Er zijn namelijk hele goede redenen aan te voeren om de partner te willen spreken.

Drie redenen om de betrokken partner te spreken

  1. De betrokken partner is deelgenoot van het probleem
  2. De betrokken partner heeft invloed op het al dan niet slagen van de therapie
  3. De betrokken partner kan een eigen hulpvraag hebben, die voortvloeit uit het betrokken zijn bij een getraumatiseerde geliefde

De betrokken partner is deelgenoot van het probleem

Het heeft me altijd verbaasd dat geen enkele therapeut me ooit heeft gevraagd om mijn partner mee te nemen naar therapie. Er speelde van alles in mijn relaties, we hadden het er vaak over, maar we keken uitsluitend naar mijn rol daarin. Het gebeurde zelfs andersom: in de relatietherapie, waar we als koppel naar toe gingen, werd er op onze individuele problemen ingestoken. Ik ‘moest’ naar haptonomie. Ik kreeg hierdoor de indruk dat ‘ons probleem’ in feite ‘mijn probleem’ was. Ik heb inmiddels heel duidelijk ervaren dat de koppels die het redden, juist degenen zijn die het verleden van seksueel misbruik als een gezamenlijk probleem definiëren.

De partner heeft invloed op het al dan niet slagen van de therapie

De partner kan een belangrijke factor zijn in het al dan niet slagen van de therapie. Therapie verandert mensen en alle verandering is moeilijk. In zijn aard is de mens geneigd om de status quo te behouden. Wanneer je in therapie werkt aan verandering, kan het niet anders dan dat de partner daarmee te maken krijgt. Zijn of haar lief wordt mondiger, geeft grenzen beter aan, verandert. Wanneer de partner daarvan op de hoogte is, aan meewerkt en zelf ook in beweging is, dan kan er van de partner een positieve invloed op de therapie uitgaan. Is de partner niet betrokken bij de verandering, dan is het risico dat er grotere problemen ontstaan in de relatie.

De betrokken partner kan een eigen hulpvraag hebben

Partners van mensen die seksueel misbruikt zijn, hebben een zware opgave. Ze hebben allereerst hun eigen reactie op het feit van het misbruik. Ze zijn boos, verdrietig of anderszins geraakt door de pijn van hun geliefde. Daarnaast hebben ze te maken met de overlevingsmechanismen van hun lief. Wisselende stemmingen, moeite met intimiteit, problemen rondom de seksualiteit, depressies, angsten: voor je het weet ben je als partner niet meer gelijkwaardig, maar meer een mantelzorger. Zie dat maar eens vol te houden. Of om te buigen… Daar kan een partner best wat hulp bij gebruiken.

Hoe kun je de betrokken partner het beste helpen?

Na de eerste en belangrijkste stap: De partner betrekken bij de hulpverlening, is het belangrijk dat je de partner ook daadwerkelijk iets te bieden hebt. Een stukje educatie over wat seksueel misbruik is, wat de lange termijn effecten zijn en wat wél en juist ook níet werkt in het contact. Mijn nieuwe boek is daarvoor een passende bron van informatie. De partner kan hierin zijn of haar eigen problemen herkennen en dat brengt ook erkenning en mogelijk het doorbreken van schaamte binnen bereik. Het kan helpend zijn voor de partner om zich te realiseren dat hij niet de enige is.

Het boek Partners in beeld

Wil jij meer weten over de rol van de partner in therapie? Over de hulpvraag die partners hebben en waar partners zoal tegenaan lopen in hun worsteling met het seksueel misbruikverleden van hun lief? Lees dan het boek “Partners in beeld’

Te koop via het boekwinkeltje

Wat is EFT en wat is EFT? Wat? Er zijn er twee?

Wat is EFT?

Nog maar 3 jaar geleden, toen mijn eerste boek ‘Helen van seksueel misbruik. Het trauma voorbij’ uitkwam, was EFT een nieuwe en veelbelovende techniek. EFT stond/staat voor Emotional Freedom Technique, een eenvoudig aan te leren techniek van klopjes op bepaalde acupunctuur-punten, waarmee je emoties vrij eenvoudig kunt reguleren.

Emotionele vrijheid

Tot dusver heel eenvoudig en goed te snappen. Emotionele Vrijheids Technieken dus. Over deze therapievorm, die je deels ook zelf thuis kunt uitvoeren schreef Thérése Bravenboer eerder al een blog: ‘Hoe gaat EFT om met herinneringen en herbelevingen?’

Wat is EFT twee?

In de partnerrelatie-therapie duikt sinds kort dezelfde afkorting op. Het verwarde me enigszins: klopjes en acupressuur in relaties? De link was voor mij niet heel logisch. Pas in gesprek met een nieuwe therapeute voor op de website begon het me te dagen. Het ging hier niet om Emotional Freedom Techniques maar om Emotionally Focused Therapy. Weer zo’n fraaie Amerikaanse naam.

Emotionally Focussed Therapy – relatietherapie

Het idee achter de Emotionally Focussed Therapie is dat mensen hun behoefte gaan uitspreken naar elkaar. Volgens de website kent deze therapie drie fases:

  • Bewustworden van de patronen in jullie relatie
  • Uitspreken van de angsten en behoeften binnen dat patroon
  • Uit het patroon stappen en elkaar hulp en ondersteuning vragen

EFT relatietherapie na seksueel misbruik?

De Emotionally Focussed relatietherapie is een nieuwe trend, overgewaaid vanuit Amerika. In de Amerikaanse situatie is het uitgebreid getest. In de Nederlandse situatie zijn er bij mijn weten nog geen uitgebreide tests uitgevoerd. Wel denk ik dat het idee past bij waar hulp aan stellen van wie één of beide partners misbruikt is, over zou moeten gaan.

Oude wijn in nieuwe zakken? Of echt iets nieuws?

Is EFT-relatietherapie nieuw? Ik denk eigenlijk dat het een toepassing is van een aantal bestaande dingen in een nieuwe combinatie. Bewustwording staat aan de basis van elke therapie. Zonder je bewust te zijn van wat er gebeurt, kun je niet aan de slag. Stap twee, het benoemen van angsten en behoeften lijkt sterk verwant aan de geweldloze communicatie. De derde stap, het ‘uit het patroon stappen’ en vragen om wat je nodig hebt, is ook redelijk voor de hand liggend. De vernieuwende waarde van de EFT-relatietherapie ligt dan ook vooral in de toepassing van al deze kennis op relaties.

EFT en EFT-relatietherapie

Hoe onhandig is het dat twee therapieën dezelfde naam hebben? In elk geval zorgt het voor verwarring over welke vorm van therapie. Er zijn meer therapieën die op deze manier verwarrend zijn. Zo is Cognitieve Gedrags Therapie (CGT) in Nederland iets heel anders dan de therapie van dezelfde naam in Amerika, waardoor deze therapie ten onrechte in Nederland het predicaat ‘evidence based’ draagt.

Bij welke EFT ben je? Laat het je uitleggen

Wanneer je bij een therapeut aanklopt die EFT geeft, kijk dan even goed over welke het gaat. Is het die therapie met klopjes waar je veel zelf kunt doen? Of is het juist die relatietherapie waarbij je uit je patronen moet stappen. Zodat wat er geboden wordt, klopt met je verwachtingen.

De partner in beeld bij de therapie

Hulp aan volwassen overlevers van seksueel misbruik

Hulpverlening na seksueel misbruik richt zich terecht op het slachtoffer en wat deze nodig heeft om uit de overleving te komen. Wat daarbij maar al te vaak vergeten wordt, is dat de volwassen overlever doorgaans niet alleen in het leven staat. De sociale context waarin hij of zij zich bevindt, heeft invloed op de therapie en vice versa.

Therapie met aandacht voor partners

‘Zeven jaar geleden heb ik professionele hulp gezocht: 2 psychiaters, 2 psychologen, één therapeute. Heeft mij absoluut niet geholpen, integendeel. Na het lezen van uw artikel, besef ik nu ook, dat niemand van hen ooit echt over mijn vrouw gesproken heeft of haar uitgenodigd heeft voor een sessie.’

Bovenstaande quote vond ik onder een artikel over hulpverlening aan partners van mensen die seksueel misbruikt zijn. Schrijnend, in mijn ogen. Met grote regelmaat spreek ik partners, in mijn praktijk of voor mijn op handen zijnde boek, die erg veel hinder ondervinden in hun relatie van de erfenis van seksueel misbruik.

Met therapie wordt het er niet beter op

Wanneer de overlever van seksueel misbruik in therapie gaat, wordt het er voor de partner doorgaans niet beter op. Het overlevingsgedrag was weliswaar niet wenselijk, maar wel vertrouwd. Verandering is moeilijk, ook voor partners en omgaan met de onvoorspelbare veranderingen, die door therapie ingezet worden, is voor partners vaak erg lastig. Wanneer zij niet betrokken worden bij de therapie, kan het de relatie in gevaar brengen.

Therapie klaar, relatie voorbij

‘Voor mij is nu alles te laat, maar het zou wel super zijn mochten professionelen ook de partner van seksueel misbruikte mannen of vrouwen bij de therapie betrekken. Zou huwelijken of relaties kunnen redden.’

Alle verandering, ook verandering ten goede, is moeilijk. Alleen daarom al zouden de partners van overlevers in beeld moeten zijn. Zodat ze meer meekrijgen van de gewenste verandering en daar hun lief wellicht zelfs bij kunnen ondersteunen in de thuissituatie. Maar er is meer aan de hand. Ook partners zijn vaak in de overleving beland.

Therapie voor secundaire traumatisering

Secundaire traumatisering bestaat en is een reëel probleem. De overlever van seksueel misbruik heeft vaak problemen die voor hun partner heel pijnlijk kunnen zijn. Denk bijvoorbeeld aan:

  • depressie/suicidaliteit
  • stemmingswisselingen
  • patroon van aantrekken en afwijzen
  • vermijding van triggers
  • intimiteit/seksuele problemen
  • angsten, met name sociale angsten

De partner-check

Het is niet heel ingewikkeld om te bedenken hoe partners te lijden hebben onder deze problemen. Het is daarom ook noodzakelijk om een partner-check te doen. Een partner-check is een lijstje vragen waar je als therapeut het antwoord op dient te hebben. Weet jij dit van jouw klanten?

  • Is er een (positief betrokken) partner?
  • Is je partner op de hoogte van de therapie?
  • Is de partner op de hoogte van het seksueel misbruik?
  • Heeft deze partner een (verborgen) hulpvraag?
  • Is er voldoende kennis over seksueel misbruik?

Voorkom problemen in de relatie

Het proces van helen, de verwachtingen rondom therapie en het tijdpad vragen dat er ook met de partner gecommuniceerd wordt. Voorkom dat de relatie stuk gaat, juist op het moment dat het met jouw klant beter gaat. Ondersteun de partner in het omgaan met de veranderingen in jouw klant en in het helen van zijn of haar eigen secundaire traumatisering.

Partners in beeld – het boek

cover boek: partners in beeldDe partner betrekken bij de hulpverlening

Het boek biedt een uniek perspectief op de rol van de partner van iemand die seksueel misbruikt is. De partner wordt door de hulpverlening maar al te vaak over het hoofd gezien, terwijl hij of zij een waardevolle bijdrage kan leveren aan het proces van de overlever. Maar er is meer.

De partner als hulpvrager

De partner zelf loopt een groot risico op secundaire traumatisering. De traumareacties van iemand die seksueel misbruikt is, kunnen juist in de intieme relatie behoorlijk opspelen. Als partner sta je vaak machteloos en moedeloos te kijken naar wat er in en met je lief gebeurt.

Uitdagingen te over

Stemmingswisselingen, patronen van aantrekken en afstoten, triggers, depressies, herbelevingen en nachtmerries: de overlever heeft er last van, maar de partner net zo goed. Veel partners gaan in een vermijdend patroon, gaan conflicten uit de weg, zoeken hun heil elders: sport, werk, hobbies… Tegen de tijd dat ze hulp zoeken, lopen ze vaak al jaren op eieren.

Partner in de praktijk

In mijn praktijk komen partners vaak eerst voor hulp voor hun lief. Na verloop van tijd komen ze dan schoorvoetend met hun eigen hulpvraag. De opluchting is groot als blijkt dat ik juist ook hun problemen benoem en aandacht geef.

Doe de partnercheck

Wanneer ik een overlever van seksueel misbruik in de praktijk krijg, doe ik over het algemeen ook de partnercheck. Wat is de partnercheck? Heel eenvoudig: vraag bij iemand die seksueel misbruikt is altijd of er een partner in beeld is. Check of de partner op de hoogte is van het misbruik en de therapie. Check of de partner positief betrokken is. Check of de partner bij kan dragen aan het therapeutisch proces én check of de partner een hulpvraag heeft.

Waarom je dit boek moet kopen

Om partners goed van dienst te kunnen zijn, is het van belang dat je op de hoogte bent van welke soorten problemen er kunnen spelen. ‘Partners in beeld’ is daarbij een onmisbare bron van informatie over dit thema.

Bestel het boek hier

Wat is psychosociale hulpverlening?

Wat is psychosociale hulpverlening?

Een aantal therapeuten op de site bieden ‘psychosociale hulpverlening’. Maar wat betekent dat precies? Waarvoor kun je bij een psychosociaal hulpverlener terecht? Wat gebeurt er als je bij hen in begeleiding gaat?

Online woordenboeken over psychosociale hulpverlening

Psychosociale hulpverlening is hulpverlening volgens de methoden van de sociale psychologie, die bij de hulpverlening het accent legt op de wisselwerking tussen het gedrag van de mens en zijn omgeving.

of:

Psychosociale hulpverlening betekent begeleiding bij de psychische-emotionele gevolgen en de sociale gevolgen (familie, gezin, relaties, werk) van een situatie of aandoening.

De hulpverlener laat je werken aan datgene waar jij het meeste last van hebt en tegen aanloopt in het hier en nu. De hulpverlener zoekt samen met jou naar manieren om te leren omgaan met het probleem. Zij helpt je als het ware jezelf te helpen door je eigen kracht, talenten, creativiteit en wijsheid in te leren zetten.

Psychosociale hulpverlening en seksueel misbruik

Het accent van de hulpverlening ligt bij psychosociale hulpverlening dus niet op wat er allemaal in je omgaat, maar op hoe je omgaat met je omgeving, Dit is voor de psychosociale hulpverlener het uitgangspunt van de hulpverlening. Want de manier hoe je omgaat met je omgeving, is het gevolg van keuzes/patronen vanuit je onbewuste. Omdat het ten tijde van het misbruik niet veilig was om verdrietig te zijn, leer je jezelf een reactiepatroon aan.

Hoe ziet dat er dan uit?

Je merkt dat je bijvoorbeeld steeds ruzie hebt met je baas. Of dat je in de omgang met je partner soms plotseling boos, verdrietig of angstig wordt. Hoe ga je daar mee om? Snappen dat het te maken heeft met het seksueel misbruik is één ding. Vanuit welke patronen heb je tot nu toe gereageerd en hoe kun je dit veranderen. Hoe kun je er anders mee omgaan? Daar kan een psychosociaal therapeut je bij helpen.

Verkenning van het probleem

Wanneer je een probleem inbrengt, dan zal een psychosociaal therapeut dit met jou verder uitdiepen. Dat kan op veel verschillende manieren, afhankelijk van welke methoden de hulpverlener gebruikt. Zij kan bijvoorbeeld vragen stellen zodat je meer details vertelt over wat er precies gebeurt en ook helpen om de link te leggen met het seksueel misbruik, zodat je begrijpt wat er gebeurt. Natuurlijk ben je vrij is om te vertellen wat jij wil. Vaak komen meer herinneringen naar boven gedurende de gesprekken.

Experimenteren met nieuw gedrag

Bijna niemand lukt het om in één keer patronen, die je soms jarenlang hebt gehad, om te buigen. De eerste stap hierin is om de blokkerende patronen in je leven te gaan herkennen. Wanneer je je bewust wordt van waarom jij je zo gedraagt, ga je inzien dat het patroon een overlevingsstrategie is door het misbruik. Dan kun je veilig bij de hulpverlener aan de slag om te ontdekken waar jouw behoeftes liggen, daar verantwoordelijkheid voor te nemen en van daaruit een nieuw gedragsrepertoire te ontwikkelen.