De kunst van het communiceren – Inga Teekens

Het handboek over communiceren van Inga Teekens komt op mij over als een compleet en zorgvuldig samengesteld boek. Het geeft, door middel van voorbeelden, theorie en uitleg, een beeld van wat er allemaal komt kijken bij het daadwerkelijk communiceren met elkaar.

De essentie van communicatie

Ik werd geraakt door wat ze in de inleiding zegt: ‘Om te communiceren heb ik de ander nodig’. Het lijkt een vanzelfsprekendheid, maar dit is in de praktijk weerbarstiger en juist het feit dat dit aspect meegenomen is, maakt dit boek heel helder en bruikbaar. Dit uitgangspunt is volgens mij de essentie van communicatie.

Communicatie met de buitenwereld en de binnenwereld

Een ander punt waar ik in werd geraakt, is het onderscheid tussen de ‘buitenwereld’ en de ‘binnenwereld’ met bewustzijn als de brug tussen wat er in je leeft en hoe je dit naar buiten brengt. Het boek zoemt in op de ‘vertaalslag’ van de innerlijke beleving naar buiten toe. Hierbij is het onderscheid tussen de behoefte en de strategie voor vervulling een belangrijk element. Door deze te scheiden ervaar je als mens meer ruimte, meer armslag om je behoeftes vervuld te krijgen.

Een handboek, een naslagwerk, een gebruiksboek

Het is niet een boek dat ik van kaft tot kaft in één keer kan lezen. Zo zit het boek ook niet in elkaar: het is meer een boek dat thema’s op het gebied van (problemen in) de communicatie in kaart brengt en naar voren haalt waar de angel zit. Met chirurgische precisie wijst zij aan waar aannames, onzorgvuldigheden en oordelen zitten, zonder hierover een oordeel uit te spreken. Met herkenbare voorbeelden laat zij zien hoe het anders kan.

Over ‘De kunst van het communiceren’

Als recensent word je in feite gevraagd een oordeel uit te spreken over een boek. Niet eenvoudig als het boek gaat over geweldloos, oordeelvrij communiceren. Vanuit mezelf en mijn behoeften dus: Ik merkte dat ik me tijdens het lezen afvroeg: ‘Waar gaat het naar toe’. Inhoudelijk was alles wat ik las boeiend en het sprak me ook aan. Het zou mij geholpen hebben als er, bijvoorbeeld in de inleiding, iets zou staan als:

Het boek begint met 30 essays over elementen die een rol spelen bij de kunst van het communiceren. Daarna volgt een aantal voorbeelden van behoeften, uitleg over het verschil tussen behoeften en strategieën. Ze geeft voor elke menselijke behoefte een aantal voorbeelden van strategieën op diverse niveaus, ter inspiratie. In de taal van het boek gesproken had ik dus op het cognitieve niveau behoefte aan meer helderheid.

Bruikbaarheid van het boek

Wanneer je een basiskennis hebt van geweldloze communicatie, kun je zelfstandig met dit boek verder bouwen en concrete invulling geven aan dat gedachtegoed. Het is een praktisch handboek, waarvan ik me goed kan voorstellen dat ik het uit de kast zal trekken op momenten dat er zich problemen voordoen in mijn communicatie met de ander of mezelf. Mensen die voor het eerst kennismaken met geweldloze communicatie zullen hierbij naar alle waarschijnlijkheid wel behoefte hebben aan begeleiding.

Inga Teekens en Autonomica

Zij die bekend zijn met geweldloze communicatie herinneren Inga Teekens wellicht als de drijvende kracht achter Authenta, hét blad van geweldloze communicatie in Nederland. Inga heeft zichzelf en haar model doorontwikkeld en voert nu de naam Autonomica. Met haar model voor persoonlijke autonomie zet zij mensen in hun kracht.