Seksuologen over hulpverlening na seksueel misbruik

Seksuologen over hulpverlening na seksueel misbruik

Onderstaande mail kreeg ik van Irma van Steijn, seksuoloog, naar aanleiding van een discussie die zich in een besloten groep voor seksuologen afspeelde. Ik ben groot voorstander van openheid dus ik heb gevraagd of ik deze brief hier mocht publiceren. Dat mocht en ik zal mijn reactie ook hier publiceren:

“Beste Ivonne,
Via Janneke Heijstek is jullie site bekend gemaakt op het forum van de NVVS (Nederlandse Vereniging voor Seksuologie). Er is een levendige discussie ontstaan en ik wilde jullie daar graag iets over melden en ook vragen. Allereerst wil ik jullie zeggen dat ik jullie site een mooi initiatief vind, het idee om meer bekendheid te geven aan hulpvragers over wat er aan hulpverlening na seksueel trauma bestaat, is echt een goed en mooi idee.

Een aantal seksuologen heeft jullie zelftest bekeken en met name op dit onderdeel wordt sterk gereageerd met kritiek. Dat komt omdat deze vragenlijst ook in te vullen is door mensen die geen herinneringen hebben aan seksueel misbruik en de suggestie wordt gewekt dat allerlei symptomen hier wel een aanwijzing voor kunnen zijn. Hier zijn in het verleden erg veel problemen mee geweest waarbij allerlei symptomen zouden wijzen op verdrongen misbruik en mensen echt verder beschadigd zijn geraakt door zgn. hervonden herinneringen die door het brein geconstrueerd werden.

Ook is er gedegen onderzoek verricht naar goed werkzame therapieën zoals EMDR en traumagerichte cognitieve therapie. Hier lezen we niets over, terwijl jullie slogan is “wat wel werkt”. En ja, als er dan goed bewezen technieken bestaan, die dus werken, dan verwachten we deze terug te zien op jullie site. Nou ja, jullie site heeft dus in seksuologie-land een aardige discussie teweeg gebracht en dat is eigenlijk mooi, er gebeurt wat.

Zouden jullie willen reageren op onze angst met betrekking tot de zelftest en vraag waarom evidence-based therapieën niet genoemd zijn? Ik zal jullie reactie dan weer meenemen naar “het forum van seksuologen”. Vast hartelijk dank voor jullie reactie.
Hartelijke groet,
Irma van Steijn, GZ-psycholoog, seksuoloog NVVS”

Reactie van Ivonne Meeuwsen

Allereerst, dank je wel aan Janneke Heijstek dat zij deze site bij de vereniging voor seksuologen onder de aandacht heeft gebracht. Dank je ook, Irma, voor het mooie compliment. Mijn initiatief om de hulpverlening rondom seksueel misbruik in kaart en vooral zichtbaar te maken, is hard nodig. Vooral omdat ik in mijn praktijk maar al te vaak hoor: ‘Ik kan de juiste hulp niet vinden, ken jij een…. ‘

Over de Zelftest seksueel misbruik

De Zelftest seksueel misbruik is bedoeld als een instrument waarmee je inzichtelijk kunt krijgen welke verschijnselen allemaal gerelateerd (kunnen) zijn aan seksueel misbruik. Overigens is het hebben van een aantal symptomen in de psychische geneeskunde een algemeen geaccepteerde manier om een diagnose te stellen: de hele DSM staat er vol mee. Maar dat even terzijde, want de Zelftest gaat niet over diagnosticeren.

De Zelftest is geen diagnostisch instrument

De Zelftest is helemaal geen diagnostisch instrument. Het geeft inzicht in wat zoal de mogelijke lange termijn effecten van seksueel misbruik kunnen zijn.

  • Wanneer je wéét dat je seksueel misbruikt bent is het vaak een eye-opener, omdat er dingen in staan die je zelf wellicht niet in verband had gebracht met het seksueel misbruik.
  • Wanneer je níet weet of je seksueel misbruikt bent, maar wel een vermoeden hebt, dan kan het je geruststellen of juist je vermoeden versterken. In beide gevallen is een hulpverlener zoeken die gespecialiseerd is in seksueel misbruik een goede eerste stap in het krijgen van meer inzicht hierin.
  • Wanneer je niet seksueel misbruikt bent (maar wel belangstellend) krijg je een completer beeld van de lange termijn effecten van seksueel misbruik.

De gevaren van de Zelftest seksueel misbruik?

In het verleden zijn er inderdaad therapeuten geweest die op onverantwoorde wijze, onder hypnose of in een verhoogde staat van ontvankelijkheid voor suggesties, op zoek gingen naar verdrongen herinneringen. In die tijd was nog niet bekend dat je door bepaalde vraagstelling herinneringen kon ‘planten’.

Verantwoorde therapeutische interventies

Inmiddels is dat bekend geworden en ik ken persoonlijk geen therapeuten die zich met dit soort praktijken bezighouden. Mogelijk zijn er nog steeds therapeuten die nog steeds herinneringen oproepen op deze manier. Juist daarom houd ik met elke therapeut op deze website een intakegesprek.

Nieuwe herinneringen uit een zelftest?

Zelf nieuwe herinneringen maken op basis van een lijstje symptomen acht ik erg onwaarschijnlijk. Wanneer je dit invult, ben je niet in een verhoogde staat van ontvankelijkheid en als je twijfelt of iets gebeurd is, zoek je naar informatie. Dat is wat deze zelftest je bied: dit zijn symptomen die vaak samenhangen met een verleden van seksueel misbruik.

Mijn ervaringen tot nu toe met de Zelftest seksueel misbruik

Deze Zelftest seksueel misbruik staat ook in mijn boek en daarnaast op mijn website ‘Helen van seksueel misbruik. Het trauma voorbij’. Van mijn boek zijn er inmiddels ruim 1900 verkocht, het wordt gebruikt in de opleiding van HBO’ers en de website is meer dan 300.000 keer bekeken. In die tijd is er geen enkele aanwijzing geweest, dat de Zelftest tot problemen heeft geleid. Daarentegen heb ik veel reacties gekregen van herkenning: ‘Oh, nou snap ik eindelijk ook dit stukje van de puzzel’. 

Over evidence based therapy

Mijn website is bedoeld om het brede aanbod rondom seksueel misbruik zichtbaar te maken. Daarbij sluit ik niet bij voorbaat therapieën en werkvormen uit, ook niet de zgn. evidence based therapy’s. Overigens plaats ik wel kanttekeningen bij het bewijs van deze therapieën, zie daarvoor mijn blog ‘Hoe slechte therapie verkocht wordt aan Trauma-slachtoffers’

Een veelheid van therapievormen

Er bestaat veelheid van therapievormen die hun bestaansrecht danken aan ‘practice based evidence’: in de praktijk blijken klanten er beter van te worden. Voor sommige klachten is de éne therapie prettig, voor andere klachten de andere. Daarnaast bestaat er zoiets als persoonlijke voorkeur. De ene klant kan prima uit de voeten met online coaching of EMDR, de andere klant heeft meer baat bij creatieve werkvormen of lichaamsgericht werk. Ik geloof sterk in de vrije keuze, juist op dit gebied. Omdat het trauma van seksueel misbruik deels ontstaat doordat een kind de vrijheid om te kiezen afgenomen is.

Complexe problematiek vraagt meerdere therapeutische mogelijkheden

Mijn ervaring is dat seksueel misbruik tot zulke complexe problematiek kan leiden, dat één vorm van therapie bijna nooit het geheel aan langetermijneffecten op kan lossen. Cognitieve traumatherapie en EMDR hebben beide wellicht iets te bieden voor een deel van de slachtoffers. Het zijn echter belastende therapievormen, met name voor mensen die veel last hebben van angst. Zij zijn niet voor iedereen geschikt en ook niet voor elke klacht. Daarom vraag ik ook aan alle therapeuten om op een lijstje aan te geven voor welke klachten hun therapie bij uitstek geschikt is.

Inmiddels zijn er ook therapeuten die met EMDR werken

Een aantal therapeuten op de website doet ook EMDR. Individuele hulpverleners die werken met slachtoffers van seksueel misbruik kunnen hier hun praktijk meer zichtbaarheid geven. Op de pagina ‘Aanmelden voor het netwerk’ staan de voorwaarden. Deze site richt zich op individuele hulpverleners, die een persoonlijke intake krijgen en een vermelding op persoonlijke titel.

Onze visie op helen: keuzevrijheid en zelfregie

De eerste stap, in het proces van helen van seksueel misbruik, is zelf de regie van je leven weer in handen krijgen. Dat begint met zelf de regie nemen over je hulpverlening. Zelf de keuzes maken over op welke manier je geholpen wilt worden. Het is daarom dat wij ons inzetten om meer en duidelijkere informatie te delen op dit gebied.

Therapeuten meld je aan!

  • Hoe werken de verschillende therapievormen?
  • Hoe werk jij als therapeut?
  • Wat lost deze therapievorm op? (en wat niet?)
  • Waar kan ik met welke klacht terecht?

Daar zoeken wij antwoorden op. Onze oproep aan hulpverleners en therapeuten is om je te melden en mee te werken aan onze missie: Het verbeteren en beter zichtbaar maken van de hulpverlening na seksueel misbruik. Eén van de manieren waarop we dat doen is deze website.

Uitbreiding van ons kennisnetwerk

Wanneer jij je aanmeldt bij ons netwerk, helpen wij jou om jezelf bekend te maken bij de doelgroep. Voor een bescheiden financiële bijdrage krijg je pagina waarop je jouw persoonlijk profiel kunt zetten en hulp bij het vindbaar maken van je profiel en je eigen website. Daarnaast kun je artikelen insturen, bijvoorbeeld over jouw therapie, die wij dan op de website zetten. Zo wordt de website steeds meer een kenniscentrum waar vraag en aanbod bij elkaar komen.

Het uitbreiden van kennis

Wij signaleren een tekort aan bruikbare kennis over seksueel misbruik in de therapeutische beroepsgroep. Seksueel misbruik wordt niet als vanzelfsprekend onderdeel meegenomen in opleidingen van psychologen en psychotherapeuten, in de opleidingen rondom social work is het een keuzevak (waar diverse HBO’s overigens gebruik maken van mijn mijn boek). Daarom organiseren we ook na- en bijscholingsactiviteiten. Meer hierover op de pagina Opleidingsaanbod.Graszaad, illustratie bij blog over seksuologen

 

De hulpverlening aan overlevers van seksueel misbruik

Het gat in de hulpverlening

Met de hulpverlening aan volwassenen die in hun jeugd seksueel misbruikt zijn, is het in Nederland droevig gesteld. De hulp aan mensen die al jaren in de overleving zitten, is een ondergeschoven kindje. Een vergeten groep waarvoor de reguliere hulpverlening meestal weinig soelaas biedt.

Wat er wel is

Er zijn initiatieven die zijn gericht op preventie en voorlichting, zoals bijvoorbeeld No Kidding. Lotgenotenclubs die de straat op gaan met ‘Unbreakable’ of ‘Praat’. Nuttig en waardevol, maar dat is nog geen hulpverlening.

Na 20 jaar nog steeds geen passende hulp

Het eerste wat er in mij opkomt is verbazing. Toen ik zelf met mijn proces van helen aan de slag ging, was het al moeilijk om passende hulp te vinden. Bij het GGZ wilde ik niet aankloppen, want ik ben geestelijk gewoon gezond. Maar dat het er zo’n 20 tot 30 jaar later nog steeds niet is! Ondanks alle ophef over spraakmakende zaken en na het onderzoek van Nel Draijer, al in de jaren tachtig en recenter in 2013 van de Nationaal Rapporteur over hoe vaak seksueel misbruik voorkomt!

Ook op internet kun je weinig vinden!

Als je dat dat internet het zoeken naar hulp na seksueel misbruik een stuk makkelijker maakt, kom je bedrogen uit. De meeste hulpverleners zijn niet gespecialiseerd in seksueel misbruik. Tja, dan maar zelf doen?

De missie van ‘Hulpverlening na seksueel misbruik’

Onze missie is: Het verbeteren en beter zichtbaar maken van de hulpverlening aan slachtoffers van seksueel misbruik. Verbeteren door opleidingen aan hulpverleners te bieden. Beter zichtbaar maken door een platform te bieden voor therapeuten die passende hulp bieden aan mensen met een seksueel misbruik verleden.

Ben jij die hulpverlener op zoek naar cliënten?

Heb je ervaring met hulpverlenen na seksueel misbruik? Wil jij vindbaar zijn voor mensen die jouw hulp hard nodig hebben? Of ben je op zoek naar een opleiding die jou te tools in handen geeft om passende hulp te kunnen bieden aan mensen met een verleden van seksueel misbruik? Neem contact op:

Ivonne.windtraveller@gmail.com

Hulpverlening na seksueel misbruik en vindbaarheid

Loopt jouw praktijk storm?

Veel zelfstandig werkende therapeuten zullen dit herkennen: ze hebben een prachtige site gebouwd en hebben daar veel tijd en energie in gestoken. Toch zijn de resultaten teleurstellend. Ze worden niet gevonden door de mensen die hen zo hard nodig hebben! 

Dan roept er iemand: Je moet SEO doen!

Braaf installeer je Google Analytics en zie je dat er 100 mensen in de maand op je site zijn geweest. Misschien huur je zelfs iemand in om je site vol te schrijven. Toch krijg je geen aanmeldingen via je website. Je raakt ontmoedigd en legt je erbij neer. Kennelijk ben je toch niet zo’n goede therapeut. Of moet je toch gaan flyeren in de buurt? 

Hoe zoekt jouw klant?

Jouw klant zoekt hulp bij een diversiteit aan klachten die samenhangen met seksueel misbruik. Maar al te vaak is de zoekterm die ze gebruiken: ‘hulp na seksueel misbruik’. Maar als je ‘hulp na seksueel misbruik’ intypt dan komt jouw site helemaal niet naar voren. Wat er dan wel naar voren komt? Deze website (dd. 20 april 2019: positie 6).

De ‘kijkcijfers’

Hier komen veel mensen, maar belangrijker: deze mensen zijn op zoek naar hulp! Vanaf de start loopt deze site goed. Dat komt deels doordat ik als schrijver goed weet hoe ik dingen onder de aandacht kan brengen en deels doordat seksueel misbruik veel in het nieuws is geweest. Inmiddels hebben 300.000 mensen de site bekeken. Al die bezoekers zijn op zoek naar passende hulp.

Die bezoekers zijn op zoek naar jou!

De bezoekers die op deze website komen, zijn gericht op zoek naar hulpverlening na seksueel misbruik. Deze mensen zijn op zoek naar een therapeut, iemand bij hen in de buurt, die ervaring heeft met de langetermijneffecten van seksueel misbruik.

Laat zien wat je doet

Wellicht iemand die lichaamswerk doet of juist iemand die creatieve therapie geeft. Een NLP-coach of juist een Innerlijk Kind werker. Door de uitgebreide profielen kunnen mensen direct kiezen voor de hulp die bij hen past. Vermelding op deze site vergroot je zichtbaarheid voor mensen die jou nodig hebben!

Samen sterk

Hoe breder het aanbod, hoe meer mensen vis deze site hulp kunnen vinden. In sommige provincies is het aanbod nog nihil of zelfs geheel afwezig. Hoe meer therapeuten zich bij het netwerk aansluiten, hoe beter de doorstroming is richting passende hulp. Kom jij ons netwerk versterken?

Ik meld mij aan!

Het sprookje van de kortdurende therapie

Casus 1: Het gebroken been

gebroken hart, gebroken leven: de lange termijn effecten van seksueel misbruik

Je gaat skiën en je let even niet op. Je hebt een gebroken been. Heel vervelend allemaal. Je gaat snel naar de specialist, die zet het been en doet er gips omheen. Een week of zes later is er van het hele voorval alleen nog een litteken te zien.

Casus 2: Seksueel misbruik

Je wordt seksueel misbruikt. Je hebt een trauma. Heel vervelend allemaal. Je gaat snel naar de specialist, die geeft je een traumabehandeling. Een week of zes later is het hele voorval alleen nog maar een herinnering.

Het sprookje

Helaas is één van deze twee casussen een sprookje. Kun je raden welke?
Als je seksueel misbruik hebt geraden zit je goed. Eigenlijk gaat het al na de eerste zin mis!

Het sprookje ontrafeld:

‘Je wordt seksueel misbruikt’

En dan nog eens en nog eens en nog eens… en nog eens en nog eens… en nog eens… en nog eens en nog eens. En als je het helemaal zat bent, nog eens en nog eens… nog eens en nog eens. Je vraagt je wanhopig af of het ooit zal stoppen en dan gebeurt het nog eens en nog eens… en nog eens… en nog eens… en nog eens…
Voor veel kinderen die seksueel misbruikt worden blijft het niet bij die éne keer, maar vind het misbruik vaker, soms meerdere jaren plaats (1 op de 10).

‘Je hebt een trauma’

Bij seksueel kindermisbruik en incest is er meestal geen sprake van één trauma, maar van chronische traumatisering en bijbehorende hersenspoeling. Het meeste seksueel misbruik is een structurele, dagelijkse ervaring. Iets wat met grote regelmaat terugkomt en waar je geen verweer tegen hebt, is geen trauma, dat is conditionering.

‘Heel vervelend allemaal’

De angel bij seksueel misbruik zit er juist in, dat het niet allemaal vervelend is. Want je krijgt snoepjes, aandacht of je krijgt er geld voor. Je wordt medeplichtig gemaakt. De meeste misbruikers weten heel goed hoe je een kind kunt paaien. Inpalmen of grooming noemen ze dat. Het kind gelooft dat hij of zij het zelf gewild heeft.  Als het allemáál vervelend was, is het een stuk minder verwarrend.

‘Je gaat snel naar een specialist’

Deze gaat op twee fronten mis. Doorgaans ga je niet snel. De gemiddelde tijd tussen het moment dat het misbruik stopt en de eerste hulpvraag is 20 jaar! Je gaat dus niet snel naar een specialist (sommige mensen gaan nooit). Waar het verder nog mis gaat, is dat er (nog) niet veel specialisten zijn. Veel therapeuten weten zich, ook anno 2019, geen raad met klachten rondom seksueel misbruik. Het zit niet in de opleidingen en dus is het moeilijk om hulp te vinden die zich hier wel in heeft gespecialiseerd.

‘Een week of zes later is het hele voorval alleen nog maar een herinnering’

Helaas, zo werkt het niet. Veel mensen die therapie of hulpverlening zoeken, worden van het kastje naar de muur gestuurd. De diagnose en bijbehorende therapie die op dat moment in zwang is, wordt er op losgelaten. Een greep uit de diagnoses: Borderline, DIS, PTSS, Depressie, Angststoornis, OCD, sociale fobieën. Veel overlevers zoeken hun heil bij alternatieve hulpverleners en met succes (De tevredenheid ligt bij alternatieve hulpverlening hoger dan bij regulier). Het feit dat een therapie niet ‘bewezen’ is, betekent nog niet dat hij niet werkzaam en heilzaam kan zijn.

Het sprookje is ontzenuwd, nu de werkelijkheid

De werkelijkheid is: Helen van seksueel misbruik kán! Je kunt op het punt komen dat seksueel misbruik nog slechts een herinnering is, waar je verder geen last van hebt. De meeste mensen hebben daar langer dan zes weken voor nodig, laten we daar eerlijk over zijn. Dat heeft veel te maken met de impact die het, vaak jarenlange, misbruik heeft op je leven. Maar ook met het gebrek aan goede, passende hulpverlening die het overlevingsmechanisme ‘bagatelliseren’ niet versterkt.

In de overleving

Veel mensen zitten na jaren nog steeds in de ‘overleving’. Omdat er nooit over gepraat is, of nooit echt goed naar gekeken is naar de effecten ervan. De manieren die je jezelf hebt aangeleerd om met het seksueel misbruik om te gaan, kunnen je danig in de weg zitten. Het heeft invloed op elk aspect van je leven. Omdat het zo lang onverwerkt blijft is er ook vaak sprake van een stapeltrauma. Door revictimisatie, automatische overlevingsmechanismen en onbegrip uit de omgeving raakt het slachtoffer opnieuw getraumatiseerd.

Een kundige specialist vinden na seksueel misbruik

Deze website claimt een wegwijzer te zijn. Met elk van de hulpverleners die op deze website staan, hebben we eerst een persoonlijk gesprek. We schrijven over hoe de verschillende therapieën werken. zodat je als klant zelf kan kiezen welke manier het beste bij jou past.

Zonder een sprookje te vertellen:

  • Helen van seksueel misbruik doe je zelf
  • Jij hebt de regie van je hulpverlening
  • Je kunt het (waarschijnlijk) niet alleen
  • Het is meestal een langdurig proces
  • Er is moed voor nodig om het aan te gaan
  • Je bent het waard

En vergeet niet: helen kán!

Ben jij op zoek naar hulp? Download hier het stappenplan