Jeugdzorg en seksueel misbruik. Gemengde leefgroepen, ja of nee?

Afgelopen vrijdag kwam mijn nieuwe boek ‘Jeugdzorg en seksueel misbruik. Gemengde leefgroepen, ja of nee?’ uit. Altijd een feestelijke gelegenheid, het uitbrengen van een kersvers boek. Ik heb eerder al geschreven over wat er allemaal vooraf gaat aan het uitgeven van zo’n boek. Dat kun je hier terug lezen.

Inleiding door Marianne Quax

Als trainer in de Meldcode, bestuurslid van de AVG en stichting Zijweg, docent aan de hogeschool Rotterdam waar zij de minor ‘Geweld in de leefomgeving’ onderwijst, heeft Marianne Quax een behoorlijke staat van dienst als het gaat om seksueel misbruik. Zij gebruikt mijn eerste boek, ‘Helen van seksueel misbruik’ al twee jaar in de minor als verplichtte literatuur en eigenlijk was zij al ‘fan’ van mijn boek voordat het eerste boek uitkwam. Ze schreef me toen: ‘Als de rest van het boek net zo helder is als de voorpublicatie, dan heb ik mijn lesboek eindelijk gevonden’.

Toespraak van Corinne Dettmeijer, Nationaal Rapporteur

We hebben Corinne Dettmeijer een paar dagen voor de bijeenkomst op haar kantoor bij het ministerie van Veiligheid en Justitie gesproken, gewoon om kennis te maken. Een bevlogen mens met het hart op de juiste plek, die over een enorme ervaring en levenswijsheid beschikt. Haar toespraak, na de ontvangst van het boek, was persoonlijk, warm en geëngageerd. Doorspekt met voorbeelden van hoe en waar het in de hulpverlening nogal eens mis gaat, maar ook met de relativering die duidelijk maakt dat ze gewend is om vraagstukken van alle kanten te bekijken alvorens tot een conclusie te komen.

Het wettelijk kader als referentiekader

Over seksueel misbruik en de cijfers uit haar rapport, is ze heel duidelijk: zij is voor de definitie van seksueel misbruik uitgegaan van de wettelijke definitie. Als het gaat om 1 op de 3 meiden en 1 op de 6 jongens die voor hun 16e slachtoffer worden van seksueel misbruik gaat het dus enkel en alleen om de strafbare feiten. Zij heeft daar in den lande nogal eens kritiek op gekregen, omdat seksueel misbruik grote en kleine vergrijpen kent, maar als men kijkt naar de diefstalcijfers in Nederland maakt men ook geen onderscheid tussen een bankroof en een winkeldiefstal. Bovendien, aldus Corinne, zeggen de feiten bijzonder weinig over de impact die het seksueel misbruik op een kind kan hebben. Daar spelen meer dingen in mee dan alleen maar wát er precies gebeurd is.

De geschiedenis als relativering

Nu niet meer voor te stellen, maar in de tijd dat zij als jonge rechter begon, waren er serieuze gesprekken met de nu verboden vereniging ‘Martijn’ waarin de vereniging het Openbaar Ministerie probeerde te overtuigen dat ze niet zo moeilijk moesten doen over seks met kinderen. Dat kinderen een eigen seksualiteit kenden en dat het juist goed was om hen ‘in te wijden’. Dat is nog geen 30 jaar geleden. De strijd tegen seksueel kindermisbruik is in die zin nog niet zo lang gaande, behalve in de harten van de gekwetste kinderen die nu volwassen zijn geworden en nog dagelijks de lange termijneffecten ervan ondervinden.

Koffie met gebak en dan de workshop

Na de toespraak van Corinne was het tijd voor koffie met een heerlijke brownie die we voor de gelegenheid hadden laten bakken door onze favoriete koffietent: Doppio. In de koffiepauze konden mensen hun boek ophalen en laten signeren. Aansluitend gingen we in kleine groepjes in gesprek over diverse stellingen. Een workshop waarbij het doel was elkaar nader leren kennen en ideeën uit te wisselen over stellingen die geënt waren op het kersverse boek.

Multidisciplinair uitwisselen

Wat de workshop bijzonder maakte, in mijn ogen, is dat het publiek wat aanwezig was heel divers was. Er waren mensen die zich in het dagelijks leven bezighielden met wetenschappelijk onderzoek, met onderwijs, met hulpverlening en beleid, er waren lotgenoten, ervaringsdeskundigen in diverse stadia van heling, kortom een heel gemêleerd gezelschap. Dat gaf veel onderlinge discussie en ook wat eye-openers aan alle kanten. Mooi om mee te maken en voor mij aanleiding om na te denken over of ik in de toekomst niet vaker juist de ontmoeting tussen de verschillende doelgroepen die mijn boeken lezen moet organiseren. Die nemen we mee.

Een mooie middag, een mooi resultaat

Na een mooie workshop was er tijd om het glas te heffen en wat meer informeel met elkaar uit te wisselen. De sfeer was goed, gemoedelijk en warm. Al met al kijk ik terug op een zeer geslaagde middag waarbij het nuttige en het aangename samen kwamen.

Interesse om het boek te kopen? Dat kan hier!

Carla Rus, psychiater en traumaspecialist

Het is maandag 4 mei 2015 en wij zijn onderweg naar Carla Rus. Vier mei is ook traditioneel dodenherdenking, maar daar zijn we niet mee bezig. Tot we in de buurt van Den Haag zijn. De vlaggen hangen half stok, veel meer dan we in Arnhem gewend zijn.

Carla Rus woont vlak achter de duinen in een stad die bij mij gemengde gevoelens oproept. Tenslotte ben ik hier opgegroeid, maar ook 7 jaar van mijn leven seksueel misbruikt. Zelfs al is het inmiddels meer dan 30 jaar geleden en heb ik mijn verleden goed verwerkt, iets van die spanning kleeft nog aan Den Haag.

Uitwaaien bij Kijkduin

We gaan eerst met de hond naar het strand, wandelen en lunch met een kop koffie bij een strandtent. Het uitwaaien doet mij goed, het is de laatste tijd erg druk en een dagje strand is precies wat we nodig hebben. Het weer werkt zelfs mee en de hele dag schijnt de zon.

De ontmoeting met Carla Rus

De ontmoeting met Carla Rus is de kers op de taart. Van een afstand ben ik al enige tijd fan van haar, sinds ik haar filmpje op youtube zag en haar persoonlijke verhaal op ‘De pen als lotgenoot’ over haar ervaringen las. De spanning die ik onderweg voel over het ‘in Den Haag zijn’ slaat om naar een prettige spanning. Hoe zal de ontmoeting verlopen?

Carla verwacht ons al en staat te stralen. Ze kijkt echt naar mensen en benoemt wat ze ziet: ‘Wat mooi dat je oorbellen met je shirt matchen, dat kleurt ook mooi bij je ogen’. Ze neemt ons van top tot teen op en wij doen hetzelfde. Deze ontmoeting is lang in de maak geweest.

Carla Rus schreef het voorwoord

Ik benaderde Carla Rus ergens in januari om het voorwoord te schrijven voor mijn nieuwe boek dat op 26 juni gelanceerd wordt. Zij reageert enthousiast en vindt het zelfs een eer. In het gesprek blijkt dat zij net zo fan is van mij, als ik van haar.

Gelijkgestemde zielen

Carla is net als ik iemand die verbanden ziet tussen de dingen. Al snel zijn we geanimeerd in gesprek en vergeten we de tijd. Over de jeugdzorg, over seksueel misbruik, maar ook over de oorlog en hoe het vroeger was. Vooral het verhaal dat haar ouders ingrepen toen een kind in hun dorp misbruikt werd, maakt indruk.

Seksueel misbruik in vervlogen tijden

‘Mijn moeder had een slechte rug en daarom had zij een hulp in de huishouding in dienst. ‘s Morgens kwam ze om een uur of negen en ‘s middags om 3 uur ging ze weer naar huis. Het viel mijn moeder op dat ze bij de thee om 3 uur vaak zat te dralen. ‘Het lijkt wel alsof je niet naar huis wil’. In het gesprek dat volgde kwam het hoge woord er uit: Haar vader pleegde incest met haar. ‘Maar meidje, dan kun je niet naar huis hoor, niet totdat het daar weer veilig is.’ Het meisje bleef en de vader van Carla ging met de dokter en de dominee naar de betreffende vader. Aldaar bleek dat 7 van de 9 kinderen onder de man te lijden hadden gehad, de jongste twee (nog) niet. De man werd opgepakt en de vrouw werd opgevangen.’

‘Dat zorgvuldig kijken naar mensen, dat heeft ze van haar moeder,’ denk ik als ze dat vertelt.