We geven ons leven uit handen!
Ik lees in de Volkskrant: “Hilly’s therapeut ging twintig jaar lang te ver, voor het haar lukte er iets aan te doen”. Met toenemende verbijstering lees ik over het grensoverschrijdende gedrag van een therapeut bij zijn cliënte. Twintig jaar lang! De therapeut is een internationaal erkend expert op het gebied van traumatherapie, heeft boeken geschreven, geeft lezingen etc. Twintig jaar belast hij zijn cliënt met zijn eigen problemen.
Verstrikking
Het bericht raakt me. Hoe zit het met macht, met eigen regie, met eigen verantwoordelijkheid? Hoe kan een therapeut zo verstrikt raken en niet de verantwoordelijkheid nemen om de therapie te beëindigen, om de cliënt door te verwijzen? Hoe kan hij zichzelf nog serieus nemen bij de boeken die hij schrijft, de lezingen die hij geeft? Vragen tollen door mijn hoofd.
Tegelijkertijd vraag ik me ook af hoe de cliënt blijft vasthouden aan deze therapeut. Ook zij is verstrikt in haarzelf, in de relatie tussen therapeut en cliënt. Hoe blijft zij hem geloven als hij zegt dat het goed komt? Vragen, vragen, vragen.
Zelfreflectie is essentieel
Nu ken ik beide zijden van de ‘tafel’. Ik weet hoe het is om mensen met trauma te begeleiden én om zelf begeleid te worden. Eigen regie van de cliënt is belangrijk. De cliënt bepaalt het tempo en zijn of haar grenzen. De therapeut luistert en ondersteunt, begeleidt. Zelfreflectie is essentieel, zowel voor de therapeut als voor de cliënt. De therapeut reflecteert op eigen handelen en (h)erkent zijn grenzen. Als de therapeut uit het krantenartikel dat had gedaan, was hij aan de slag gegaan om zijn eigen trauma op te lossen zodat hij zijn cliënt daar niet mee hoefde te belasten.
We geven ons leven uit handen
Het krantenartikel en vele andere verhalen die de laatste tijd naar buiten komen vanuit de GGZ, en die ik ook hoor van mijn cliënten, zetten me flink aan het denken en voelen. Wat is er aan de hand? Ik kom tot de volgende conclusie: we geven ons leven uit handen!
Aangeleerde afhankelijkheid
Als kind zijn we afhankelijk van volwassenen, in de eerste plaats van onze ouders. We kunnen nog niet voor onszelf zorgen. Onze ouders bepalen wat goed voor ons is. Als volwassenen laten we dat ook nog gebeuren, we geven ‘macht’ aan anderen. Bijvoorbeeld: ‘hij of zij heeft ervoor geleerd, dus hij zal wel weten wat er met me aan de hand is en wat goed voor me is’. Iedere keer dat we zoiets denken, geven we macht aan een ander.
Jij bent expert van jezelf
Natuurlijk kan een ander door ervaring en opleiding iets bijdragen aan jouw proces en je ondersteunen en misschien heeft een andere meer kennis. Maar alleen jij kunt voelen en weten wat goed voor jou is! Jij bent expert van jezelf! Niemand kent jouw binnenwereld zoals jij. Als jij de ander voor jou laat invullen, de regie van jou over laat nemen, dan gaat er iets fout.
De kern is luisteren
Al die negatieve verhalen die naar buiten komen, hebben volgens mij één kern: de cliënten hebben het gevoel dat er niet naar ze geluisterd wordt en dat diagnose(s) en/of behandeling niet kloppen. Maar dan neemt een ander deel het over: ‘zij’ (de hulpverleners) zullen het wel beter weten, zullen mij toch wel helpen. Nou nee dus, je kunt alleen jezelf helpen en een hulpverlener kan je in dat proces ondersteunen. Als die hulpverlener geen ruimte aan jou geeft, jou niet erkent, dan zit je niet goed. Als het niet klikt met je hulpverlener, zoek een ander.
Meer informatie
Mariël Groenen is een van de therapeuten op deze website. Zij is auteur van het boek ‘De impact van incest op alle levensgebieden’ en organiseert met regelmaat lotgenotencontact volgens de ‘Samen helen’ methode.
Alle therapeuten van ‘Hulpverlening na seksueel misbruik’ hebben regelmatig intervisie.