Wat is Somatic Experiencing?
Somatic Experiencing betekent letterlijk lichamelijke ervaring. Dat is de kern van de manier van werken, die specifiek bedoeld is als traumaverwerking. Dr. Peter Levine ontwikkelde deze methodiek en schreef hierover in zijn heldere boek ‘De tijger ontwaakt’.
De fysieke ervaring staat voorop
In het werken met Somatic Experiencing gaat het vooral om de fysieke ervaring. Veel fysieke aandoeningen komen voort uit traumatische ervaringen die onbegrepen en soms zelfs genegeerd worden, terwijl ze wel grote gevolgen hebben, geestelijk zowel als lichamelijk. De gevolgen van trauma worden vaak pas veel later merkbaar, waardoor het soms lastig is om de link te leggen.
Wanneer vechten of vluchten niet werkt
Als je seksueel misbruikt wordt, is dat doorgaans een overweldigende ervaring. Je natuurlijke reactie is vechten of vluchten, maar als kind heb je die keuze niet. Je zit hopeloos in de situatie gevangen. Het gevolg is dat je alleen nog maar kunt bevriezen, ook fysiek gezien. En dat zorgt nou juist voor allerlei geestelijke en lichamelijke klachten.
Wat doe je bij Somatic Experiencing?
Somatic Experiencing is er op gericht het lichaam te helpen de bevroren spanning weer stukje bij beetje los te laten. Dat doe je bijvoorbeeld door de beweging die er niet kon zijn, alsnog af te maken. Je wilde bijvoorbeeld vechten en in de Somatic Experiencing doe je dat dan alsnog: de bewegen van vechten maken. Wat er dan gebeurt is een soort ontlading, waardoor je weer rust in lichaam en geest gaat terugvinden.
Moet je alle trauma’s herbeleven?
Veel soorten therapie (cognitieve traumatherapie, EMDR, imaginaire exposure, psychotherapie) zijn erop gericht om vaak over de heftige gebeurtenis praten. De theorie is dat er dan een catharsis plaatsvindt. Dit is niet hoe Somatic Experiencing werkt. De focus ligt bij Somatic Experiencing juist op de lichamelijke sensaties in het hier en nu. Die sensaties zijn de taal van je lichaam. Door je bewust te worden van waar spanning in je lichaam zit en door deze, samen met de therapeut, gedoseerd los te laten, verdwijnen je klachten geleidelijk.
Waarbij werkt Somatic Experiencing?
Somatic Experiencing werkt daar waar de effecten van nare gebeurtenissen in het lichaam of het zenuwstelsel vastzitten. De traumatische ervaringen worden gedoseerd losgelaten, om te voorkomen dat je uit balans en overspoeld raakt. Hoewel het seksueel misbruik wel ‘aangeraakt’ wordt, er kunnen dus herinneringen naar boven komen, hoef je het niet telkens te vertellen en beleven. De methode werkt zonder het bewust ophalen van herinneringen, heel direct op de (somatische) klachten in het heden.
Somatic Experiencing is een fantastische techniek. Ik pas hem dagelijks toe bij mijn cliënten. Tijdens een traumatische ervaring zoals seksueel misbruik ontstaan emotionele blokkades (bevroren emoties). Het zijn als het ware energetische ladingen die vastzitten in je lichaam. Deze ladingen kunnen onbewust zorgen voor angsten, allerlei vervelende gedragspatronen en psychische klachten.
Elke vastzittende emotie kan worden losgemaakt met behulp van liefdevol gewaarzijn.
Het is beslist niet nodig om de traumatische ervaring te herbeleven. Sterker nog dit leidt meestal tot een verdieping van het trauma. Wel is het nodig dat mensen op enige manier het nare gevoel lichtelijk naar boven halen. Vaak is dit geen probleem omdat deze gevoelens vaker optreden in het dagelijks leven.
Tijdens de behandeling richten clliënten zich op dat moment zonder oordeel, met hun aandacht naar hun lichaam. Ze zijn hier constant bewust van en ervaren hun lichamelijke sensaties. Ze leren het verzet tegen deze gevoelens los te laten.
Meestal treed er rondom het loslaten van de emoties een herinnering op met een bijbehorend verhaal. Tijdens de lichamelijke sensaties kan dit verhaal worden veranderd door dat bijvoorbeeld de persoon getroost wordt, zichzelf beschermt, liefdevol vasthoud of iemand deze komt redden.
Wanneer de cliënt met liefdevol gewaarzijn naar zijn vastzittende gevoelens kijkt en zijn verzet hier tegen opgeeft, komt het gevoel los.
Wonderbaarlijk verdwijnt hiermee ook de patronen en bijbehorende problematieken….
Die blokkade ken ik maar al te goed. Het heeft er bij jij voor gezorgd dat ik uitgehandeld ben. Dit klinkt voor mij ook te mooi om waar te zijn.
Ik kan me heel goed voorstellen dat het te mooi klinkt om waar te zijn. Ikzelf ben ooit zover van mijn gevoel verwijderd geweest dat ik het gevoel had niet in mijn lichaam te zitten…. Toch is het me gelukt om mezelf en anderen te helpen om emotionele blokkades los te laten. Als Somatic Experiencing niet werkt zijn er ook lichamelijke technieken waarmee de emotionele lading verdwijnt….
Ik ben het vechten moe. Heeft het wel nut? Iedere keer gebeurt er weer iets, waardoor ik de grond ingeboord word. Ik trek het niet meer. Mijn psychische en fysieke klachten, fobieën en angsten. Het beheerst mijn leven. Ik heb geprobeerd er aan te werken, maar ik ben niet te bereiken óf ik laat me onbewust niet toe om bereikbaar te zijn. Ik ben te sterk. Mijn overlevingsmechanisme is zo hoog (omdat ik nooit een ander leven heb gekend en dus ook niet weet wat gewoon ‘leven’ inhoudt). Dan klinkt dit te mooi om waar te zijn. Ik sta mezelf in de weg!!!
Beste Jolanda,
Bedankt voor je reactie. Begrijp helemaal wat je bedoeld. Ik kan alleen maar uit ervaring spreken dat jouw probleem op te lossen is….. Je zegt: Ik sta mezelf in de weg… Blijkbaar zijn er dus twee. Een die de ander in de weg staat… En dat klopt ook wel. Jouw denken zorgt er steeds voor dat je vervelende gevoelens ervaart. De vervelende gevoelens zorgen er weer voor dat je veel gaat denken…. Standaard zijn we met zijn allen gewend om dit denken de hele dag de aandacht te geven. Maar je hebt ook nog gevoelens… Wanneer jouw gevoel niet op een liefdevolle manier aandacht krijgt blijven de gevoelens vervelend…. Onwetendheid en onbewustheid zorgen er voor dat je in je patronen blijft hangen…. Zolang je je blijft verzetten tegen het gevoel wordt het groter en vervelender. Je verliest dan altijd het gevecht… Wat je mag leren is het verzet tegen je gevoel op te geven. Je mag leren dat nare gevoelens alleen maar lichamelijke sensaties zijn. Je mag ook leren hoe je jezelf kunt troosten als er nare gevoelens zijn….. Ik bied je graag een telefonisch gesprek aan of een skype sessie. Laat maar horen of je hier gebruik van wilt maken…
U beschrijft inderdaad precies mijn leven. Als klein kind heb ik die 2e persoon (die ik nodig had) in mijn leven geroepen, om het zo maar zeggen. Dat is natuurlijk onbewust gegaan. Nu staat díe persoon mij in de weg. Ik mag niets; zeker niet van mezelf houden. Daarom kon mijn therapeute niet verder met mij en I.E. Ze kwam niet door die opgebouwde hoge muur heen. Maar het punt is: ik ook niet!!!!!!
De ene keer kan ik mezelf redelijk overeind houden, maar de andere keer zak ik in een put. Ik ben ook contactarm. Mijn wereldje is zeer klein.
Ik waardeer uw aanbod, maar wat als die andere persoon in mij, ook bij u zo sterk is net als bij mijn therapeute, en u mij ook niet kan helpen. Ik heb al zoveel tegenslagen meegemaakt. De macht en kracht van die persoon is zo enorm groot. Maar dat is ook niet zo vreemd, het is het enige wat ik kan vanaf dat ik 3 jaar was, is overleven. Ik word nu (toevallig) over 2,5 week 45. En al die tijd overleefd. Als u het aandurft, zal ik het ook proberen. Maar nog niet met Skype.
U zegt dat u met cliënten werkt. Dan heeft u een praktijk. Dat kost toch geld??
Jouw probleem is het belangrijkste…
Je mag me ook via facebook vragen stellen.
Dat werkt efficiënter….
En tja.. Die tweede persoon… Daar prikken we wel door heen als het nodig is….
Ja, dat dacht mijn therapeute ook?!!! Twee jaar lang zijn we bezig geweest.
Ik heb uw emailadres en telefoonnummer. Ik zoek u wel op via Facebook……
In ieder geval tot schrijfs.
Eerlijk gezegd, Martin, ben ik aan het eind van mijn latijn. Aan de ene kant blijf ik vechten, maar aan de andere kant wil ik het niet meer en lichamelijk kan ik het soms ook niet meer. Het lijkt soms alsof mijn zwakke kaarsje langzaam uitgaat.
Vriendelijke groet, Jolanda
Hallo Jolanda,
Ik snap je verhaal heel goed, ik ben 41 en zit in dezelfde ervaring. Sinds anderhalf jaar met SE bezig (in combinatie met psychotherapie) en dit heeft me al veel geholpen. Ik ben er nog niet maar zie de stapjes die ik maak. Kom steeds meer in contact met mezelf. Van overleven naar leven.
Daarvoor heb ik ook al jaren therapie gehad met o.a. EMDR en CGT. Dat heeft me niet voldoende geholpen. SE werkt anders, in hele kleine stapjes en is lichaamsgericht.
Ik kan het je als lotgenoot aanraden.
Ik weet dat deze pagina gaat over seksueel misbruik maar ik heb een meer algemene vraag over SE: werkt het vooral bij enkelvoudige trauma’s of ook bij cPTSD, waarbij niet of nauwelijks meer te ontwarren is wat nu de individuele traumata waren en hoe zwaar ze wegen?
Bedankt.
Hallo Deborah,
Juist seksueel misbruik leidt vaak tot cPTSS, of zoals ik het meestal noem: gecompliceerde langetermijngevolgen van seksueel misbruik. Ik weet niet hoe de gemiddelde Somatic Experiencer jouw vraag zou beantwoorden, maar ik vermoed dat het juist als het gecompliceerd is, SE een goede methode is om langzaam, met respect voor hoe ingewikkeld het is, de complexe kluwen te ontwarren.
Kijk anders eens of je een afspraak kunt maken, voor een orienterend gesprek of intake, zodat je deze vraag kunt stellen aan de therapeut.
Bijvoorbeeld bij Petra Mensink https://hulpverleningnaseksueelmisbruik.nl/petra-mensink-somatic-experiencing-traumatherapie-deventer/